ponieważ wnioskodawca nie wykazał piętnastoletniego okresu pracy w warunkach szczególnych. ąd Okręgowy w S. – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wyrokiem z dnia 9 marca 2010 r. zmienił zaskarżoną odwołaniem wnioskodawcy powyższą decyzję organu rentowego i przyznał Z. O. prawo do emerytury od dnia 14 listopada 2009 r.Jakiekolwiek zmiany w systemie emerytalnym zawsze związane są z dużym oporem społeczeństwa. Prawie nikt nie chce pracować dłużej. Istnieje jednak pewna grupa zawodów, które mogą ubiegać się o wcześniejsze niż inni przejście na emeryturę. Jakie zawody (i dlaczego) do nich należą? Podstawa prawnaCo determinuje wcześniejszą emeryturę dla osób pracujących w szczególnych warunkach? Oczywiście są to stosowne przepisy. W tym wypadku mówimy o art. 184. Zawartym w którego brzmienie wygląda następująco:Art. 184. Emerytura w związku z pracą w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze przed dniem wejścia w życie ustawy1. Ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu Przy ustalaniu podstawy obliczenia emerytury ubezpieczonego, który złożył wniosek oprzekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnymna dochody budżetu państwa, składki na ubezpieczenie emerytalne, zaewidencjonowane na jego koncie w Zakładzie, zwiększa się przez pomnożenie wskaźnikiem korygującym 19,52/12,22, stanowiącym stosunek pełnej wysokości składki na ubezpieczenie emerytalne do wysokości zaewidencjonowanej na koncie ubezpieczonego w czym należy pamiętać, że prawo do wcześniejszej emerytury uzyskują tylko osoby, które pracowały w zawodach ujętych w wykazie prac (A i B).Zawody uprawnione do uzyskania wcześniejszej emerytury Zawody uprawnione do uzyskania wcześniejszej emerytury ze względu na pracę w szczególnych warunkach dzielą się na 2 grupy (odpowiednio A i B), a podział ten wynika z warunków uzyskania prawa do wcześniejszej emerytury dla poszczególnych zawodów i płci. Jeśli chodzi o zawody z grupy A to warunkami uzyskania wcześniejszej emerytury są wiek emerytalny wynoszący 55 lat dla kobiet lub 60 lat dla mężczyzn oraz udowodnienie okresu składkowego i nieskładkowego (20 lat dla kobiet lub 25 lat dla mężczyzn), w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach wymienionej w tym wykazie. Dodatkowo, konieczne jest, aby określony wiek emerytalny został przez pracownika osiągnięty w trakcie zatrudnienia w danym zawodzie lub w czasie określonym od ustania tegoż zatrudnienia. W wykazie A możemy znaleźć takie zawody jak praca: · w transporcie i łączności;· w rolnictwie i przemyśle rolno-spożywczym;· w służbie zdrowia i opiece społecznej;· w zespołach formujących szkło;· w przemyśle poligraficznym;· w gospodarce wykaz znajduje się na stronie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i nie sposób wymienić każdej sekcji i opisu każdego potencjalnego stanowiska. Jeśli chodzi o zawody znajdujące się w wykazie B, wówczas warunkami uzyskania prawa do wcześniejszej emerytury są – odpowiedni staż składkowy i nieskładkowy, który wynosi odpowiednio 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, natomiast sam staż pracy uzależniony jest od tego, jakie zawody były wykonywane. Te podzielone są na działy i wygląda to w następujący sposób:· żołnierze zawodowi;· funkcjonariusze policji, UOP, ABW, CBA, BOR;· nauczyciele i wychowawcy oraz inni pracownicy pedagogiczni wykonujący pracę wymienioną w rt. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 roku – Karta Nauczyciela;· pracownicy jednostek ochrony liczyć czas pracy w szczególnych/uciążliwychwarunkachMyśląc o przejściu na wcześniejszą emeryturę, musimy upewnić się w kilku sprawach. Przede wszystkim, czy pracodawca umieścił stosowna adnotację w dokumentacji stanowiska pracy. Drugim zagadnieniem jest prawidłowe obliczenie czasu pracy, ponieważ istnieje szereg sytuacji, w których pomimo pozostawania w stosunku pracy – czas nie jest liczony do stażu pracy. Są to między innymi okresy:· usprawiedliwionej nieobecności w pracy, za które w okresie od 15 listopada 1991 roku do 24 lipca 1992 roku wypłacono nauczycielowi – na podstawie Karty Nauczyciela – wynagrodzenie za czas usprawiedliwionej nieobecności w pracy, a w odniesieniu do wynagrodzenia wypłaconego nauczycielowi w czasie urlopu macierzyńskiego – za okres od 15listopada 1991 roku do 31 lipca 1992 roku;· za które pracownik otrzymał zasiłek opiekuńczy lub macierzyński;· pozostawania w stanie nieczynnym;· urlopu dla poratowania zdrowia;· urlopu szkoleniowego;· przebywania na urlopie na dalsze kształceniePraca w szczególnych warunkach różni się od pracy o szczególnym charakterze. Oba rodzaje pracy zdefiniowane zostały w art. 3 Ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych. W tym akcie prawnym można znaleźć również szczegółowy wykaz prac w szczególnych warunkach oraz prac zaliczanych do tych o szczególnym charakterze.Osoby, które odpowiednio długo pracowały w szczególnych warunkach lub wykonywały pracę o szczególnym charakterze, nadal mogą ubiegać się o wcześniejszą emeryturę z tytułu takiego zatrudnienia. ZUS przyzna im to świadczenie, jeżeli z wnioskiem o jego przyznanie wystąpią przed ukończeniem powszechnego wieku emerytalnego. Nabycie prawa do emerytury uzależnione jest przede wszystkim od ukończenia powszechnego wieku emerytalnego, który od 1 stycznia 2013 r. został zróżnicowany w zależności od daty urodzenia wnioskodawcy (np. dla kobiet urodzonych w I kwartale 1953 r. wynosi 60 lat i 1 miesiąc, a dla mężczyzn urodzonych w I kwartale 1948 r. – 65 lat i 1 miesiąc). Obowiązujące przepisy przewidują jednak nadal różne możliwości wcześniejszego przejścia na emeryturę, choć są one obwarowane licznymi wymogami, które należało spełnić w określonym czasie. Jedna z tych możliwości dotyczy osób, które przez odpowiednio długi okres pracowały w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Warunki, jakie należy spełnić, aby uzyskać wcześniejszą emeryturę z tytułu zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, są zróżnicowane w zależności od tego, jaki rodzaj pracy wykonywała osoba wnioskująca o to świadczenie. Przepisy przewidują odmienne wymogi dla osób zatrudnionych w szczególnych warunkach oraz dla zatrudnionych w szczególnym charakterze, a w ramach pierwszej grupy ubezpieczonych warunki uzyskania świadczenia uzależnione są od tego, do którego wykazu prac „szczególnych”, a niekiedy również do którego działu w danym wykazie zalicza się wykonywana praca. Dodatkowe obostrzenia zostały też przewidziane dla osób urodzonych po 31 grudnia 1948 r. Polecamy produkt: PIT-y 2015 (książka + CD) Emerytura z tytułu pracy w wykazie A Nie każda praca w warunkach szkodliwych dla zdrowia lub uciążliwych uprawnia do otrzymania wcześniejszej emerytury. Wykazy prac (A i B), których wykonywanie pozwala na otrzymanie tego świadczenia, zostały przewidziane w załączniku do rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (dalej rozporządzenie w sprawie wieku emerytalnego). Dla osób zatrudnionych przy pracach wymienionych w wykazie A przepisy przewidują jednakowe warunki uzyskania wcześniejszej emerytury. Osoby te muszą osiągnąć wiek emerytalny wynoszący 55 lat dla kobiet lub 60 lat dla mężczyzn oraz udowodnić okres składkowy i nieskładkowy (20 lat dla kobiet lub 25 lat dla mężczyzn), w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach wymienionej w tym wykazie. Redakcja poleca: Kodeks pracy 2016 z komentarzem + poradnik w prezencie Należy zaznaczyć, że od pracowników wykonujących prace wymienione w wykazie A nie wymaga się, aby niższy wiek emerytalny został osiągnięty w czasie zatrudnienia lub w określonym czasie od jego ustania. Marek J. udowodnił 21 lat składkowych oraz 6 lat nieskładkowych, z czego przez 17 lat pracował w budownictwie przy pracach zbrojarskich (wymienionych w dziale V, poz. 4 wykazu A). Z końcem grudnia 2007 r. odszedł do innej lżejszej pracy niebędącej pracą szczególną. W czerwcu 2008 r. ukończył wcześniejszy wiek emerytalny wynoszący 60 lat. Mimo że miało to miejsce już po ustaniu zatrudnienia w szczególnych warunkach, ubezpieczony będzie mógł uzyskać wcześniejszą emeryturę, gdyż spełnił wszystkie wymagane warunki. Z wnioskiem o przyznanie tego świadczenia będzie mógł wystąpić do czasu ukończenia (w sierpniu 2013 r.) powszechnego wieku emerytalnego wynoszącego dla niego 65 lat i 2 miesiące. Emerytury pomostowe z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze Emerytura za pracę z wykazu B Wykaz B zawiera znacznie węższy katalog prac w szczególnych warunkach, ale na ogół są one bardziej uciążliwe od wymienionych w wykazie A. W związku z tym wcześniejsza emerytura z tytułu wykonywania takiego zatrudnienia przysługuje na ogół po ukończeniu wieku emerytalnego niższego niż 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn. Jedynie dla pracowników zatrudnionych przy pracach wymienionych w dziale I wykazu B wiek ten może wynieść tyle, ile dla zatrudnionych w wykazie A. To samo dotyczy kobiet wykonujących prace wymienione w dziale II i III wykazu B. W zależności od rodzaju wykonywanej pracy zróżnicowany jest również wymiar minimalnego okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach wymaganego od pracowników zatrudnionych przy pracach wymienionych w wykazie B. Staż ten wynosi: 15 lat dla prac wymienionych w dziale I, II i III wykazu B, 10 lat dla prac wymienionych w dziale IV wykazu B, 20 lat dla prac wymienionych w dziale IV wykazu B, poz. 8–9. Przepisy przewidują jednakowy dla wszystkich osób wykonujących prace wymienione w wykazie B wymagany staż składkowy i nieskładkowy. Staż ten wynosi 20 lat w przypadku kobiet i 25 lat w przypadku mężczyzn. Wysokość emerytury pomostowej Odmiennie niż w przypadku pracowników wykonujących prace wymienione w wykazie A, jednym z warunków przyznania wcześniejszej emerytury z tytułu wykonywania prac wymienionych w dziale I, II i III wykazu B (tj. w lotnictwie, portach morskich i hutnictwie) jest ukończenie wieku emerytalnego odpowiednio w czasie wykonywania tych prac lub w czasie zatrudnienia, do którego pracownik został skierowany, po zwolnieniu z pracy na statkach żeglugi powietrznej (dla działu I) czy w czasie zatrudnienia, do którego został skierowany stosownie do zaleceń lekarza (dział II i III). Polecamy: Jak należy płacić składki od umów zlecenia w 2016 r. (PDF) Należy zaznaczyć, że w przypadku, gdy pracownik wykonujący prace wymienione w dziale I, II albo III wykazu B osiągnął wiek emerytalny w innym czasie niż określony wyżej, może przejść na wcześniejszą emeryturę na zasadach określonych dla pracowników wykonujących prace z wykazu A. Grzegorz G. udowodnił 25-letni staż składkowy i nieskładkowy, w tym ponad 15 lat zatrudnienia w hutnictwie przy pracach wymienionych w dziale III wykazu B. Mimo ukończenia w grudniu 2003 r. wieku wymaganego do przyznania wcześniejszej emerytury (55 lat) nadal wykonuje powyższe prace i jeszcze nie ubiegał się o to świadczenie. Ponieważ powszechny wiek emerytalny (w jego przypadku 65 lat i 4 miesiące) ukończy dopiero w kwietniu 2014 r., do tego czasu może uzyskać wcześniejszą emeryturę z tytułu zatrudnienia w szczególnych warunkach. Emerytura dla zatrudnionych w szczególnym charakterze Wcześniejszą emeryturę mogą uzyskać pracownicy zatrudnieni w szczególnym charakterze. Zgodnie z przepisami ustawy emerytalnej, należą do nich: pracownicy organów kontroli państwowej, pracownicy organów administracji celnej, pracownicy wykonujący działalność twórczą lub artystyczną, dziennikarze zatrudnieni w redakcjach dzienników, czasopism, w radiu, telewizji oraz w organach prasowych, informacyjnych, publicystycznych albo fotograficznych, objętych układem zbiorowym pracy dziennikarzy, nauczyciele, wychowawcy lub inni pracownicy pedagogiczni wykonujący pracę nauczycielską, żołnierze zawodowi, funkcjonariusze Policji, Urzędu Ochrony Państwa, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Służby Celnej, Służby Więziennej i Państwowej Straży Pożarnej, pracownicy jednostek ochrony przeciwpożarowej. Warunki uzyskania wcześniejszej emerytury przez pracowników zatrudnionych w szczególnym charakterze zostały zawarte w odpowiednich przepisach rozporządzenia w sprawie wieku emerytalnego. Przepisy te przewidują jednakowy dla wszystkich osób ubiegających się o emeryturę z tytułu wykonywania pracy w szczególnym charakterze staż składkowy i nieskładkowy (20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn) oraz staż pracy w szczególnym charakterze (15 lat). Natomiast wymagany wiek emerytalny jest zróżnicowany w zależności od rodzaju pracy i wynosi od 40 lat do 55 lat dla kobiet oraz od 45 lat do 60 lat dla mężczyzn. Należy nadmienić, że w przypadku funkcjonariusza pożarnictwa wiek emerytalny musi być osiągnięty w czasie pełnienia służby albo w czasie zatrudnienia wykonywanego po zwolnieniu z tej służby. Warunek ten nie jest wymagany, jeżeli funkcjonariusz pożarnictwa został zwolniony ze służby lub z pracy, którą wykonywał po zwolnieniu ze służby w jednostkach ochrony przeciwpożarowej z powodu inwalidztwa. Zobacz również serwis: Ppoż Żołnierze zawodowi, funkcjonariusze Milicji Obywatelskiej (obecnie Policji), organów bezpieczeństwa publicznego i Służby Więziennej wiek emerytalny muszą osiągnąć w czasie służby wojskowej, w Milicji Obywatelskiej (Policji), w organach bezpieczeństwa publicznego, służby więziennej bądź w czasie zatrudnienia wykonywanego po zwolnieniu z tej służby, bądź w ciągu 5 lat po zwolnieniu ze służby lub ustaniu zatrudnienia. Funkcjonariusz celny również musi osiągnąć wiek emerytalny w czasie zatrudnienia w organach administracji celnej, a pracownik Najwyższej Izby Kontroli – w czasie zatrudnienia w NIK. Natomiast w przypadku dziennikarzy emerytura przysługuje, mimo że praca dziennikarska nie była wykonywana w dniu ukończenia obniżonego wieku emerytalnego, jeśli jest wykonywana w dniu złożenia wniosku o to świadczenie. Andrzej J. (urodzony 17 maja 1948 r.) wykonywał pracę dziennikarską w latach 1992–2007. Kilka miesięcy po ustaniu zatrudnienia ukończył wiek emerytalny (60 lat) uprawniający go do wcześniejszej emerytury z tytułu zatrudnienia w szczególnym charakterze. W styczniu 2010 r. wrócił do pracy dziennikarskiej i wykonuje ją do dnia dzisiejszego. W listopadzie 2012 r. wystąpił z wnioskiem o wcześniejszą emeryturę. ZUS przyznał mu to świadczenie. Wnioskodawca udowodnił wymagany staż ubezpieczeniowy (25 lat składkowych i nieskładkowych) oraz staż pracy w szczególnym charakterze (15 lat). Obniżony wiek emerytalny (60 lat) ukończył w czasie, gdy nie wykonywał pracy dziennikarskiej. Ponieważ jednak był zatrudniony jako dziennikarz w dacie zgłoszenia wniosku o emeryturę, ZUS przyznał mu wnioskowane świadczenie. Warunki uzyskania wcześniejszej emerytury przez osoby zatrudnione w szczególnym charakterze przedstawia tabela. Kategoria zatrudnionych w szczególnym charakterze Wymagane warunki 1 2 Funkcjonariusze pożarnictwa w osiągnięcie wieku emerytalnego wynoszącego: a) 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn albo b) 50 lat dla kobiet i 55 lat dla mężczyzn, jeżeli orzeczono trwałą niezdolność do pełnienia służby w jednostkach ochrony przeciwpożarowej, w osiągnięcie wieku emerytalnego w czasie pełnienia służby albo w czasie zatrudnienia wykonywanego po zwolnieniu z tej służby (warunek ten nie jest wymagany, jeżeli funkcjonariusz pożarnictwa został zwolniony ze służby lub z pracy, którą wykonywał po zwolnieniu ze służby w jednostkach ochrony przeciwpożarowej, z powodu inwalidztwa) w udowodnienie wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego (20 lat dla kobiet lub 25 lat dla mężczyzn), w tym co najmniej 15 lat służby w jednostkach ochrony przeciwpożarowej przy wykonywaniu czynności o charakterze operacyjno-technicznym. Żołnierze zawodowi, funkcjonariusze Milicji Obywatelskiej (obecnie Policji), organów bezpieczeństwa publicznego i Służby Więziennej w zwolnienie ze służby w osiągnięcie wieku emerytalnego wynoszącego: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn w czasie służby wojskowej, w Milicji Obywatelskiej (Policji), w organach bezpieczeństwa publicznego, służby więziennej albo w czasie zatrudnienia wykonywanego po zwolnieniu z tej służby bądź w ciągu 5 lat po zwolnieniu ze służby lub ustaniu zatrudnienia, w udowodnienie wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego, w tym co najmniej 15 lat służby. Funkcjonariusze celni w osiągnięcie wieku emerytalnego wynoszącego: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn w czasie zatrudnienia w organach administracji celnej, w udowodnienie wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego (20 lat dla kobiet lub 25 lat dla mężczyzn), w tym co najmniej 15 lat pracy w organach administracji celnej. Wykonujący działalność twórczą i artystyczną (pracownicy oraz prowadzący działalność w tym zakresie) w osiągnięcie wieku emerytalnego wynoszącego dla: – tancerza, akrobaty, gimnastyka, ekwilibrysty, kaskadera – 40 lat dla kobiet i 45 lat dla mężczyzn, – solisty wokalisty, muzyka grającego na instrumentach dętych, tresera zwierząt drapieżnych – 45 lat dla kobiet i 50 lat dla mężczyzn, – artysty chóru, żonglera, komika cyrkowego, aktora teatru lalek – 50 lat dla kobiet i 55 lat dla mężczyzn, – aktorki, dyrygentki – 55 lat, – muzyka grającego na instrumentach smyczkowych, perkusyjnych oraz klawiszowych, operatora obrazu filmowego, fotografika – 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn, w udowodnienie wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego (20 lat dla kobiet lub 25 lat dla mężczyzn), w tym co najmniej 15 lat działalności twórczej lub artystycznej. Dziennikarze w zatrudnienie w redakcjach dzienników, czasopism, w radiu, telewizji oraz w agencjach prasowych, informacyjnych, publicystycznych albo fotograficznych, w objęcie układem zbiorowym pracy dziennikarzy, w osiągnięcie wieku emerytalnego wynoszącego: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn w czasie wykonywania pracy dziennikarskiej lub wykonywanie takiej pracy w dniu zgłoszenia wniosku o wcześniejszą emeryturę, w udowodnienie wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego (20 lat dla kobiet lub 25 lat dla mężczyzn), w tym co najmniej 15 lat pracy dziennikarskiej. Pracownicy Najwyższej Izby Kontroli w osiągnięcie wieku emerytalnego wynoszącego: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn w czasie zatrudnienia w Najwyższej Izbie Kontroli, w udowodnienie wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego (20 lat dla kobiet lub 25 lat dla mężczyzn), w tym co najmniej 15 lat pracy w Najwyższej Izbie Kontroli. Nauczyciele, wychowawcy i inni pracownicy pedagogiczni w osiągnięcie wieku emerytalnego wynoszącego: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn, w udowodnienie wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego (20 lat dla kobiet lub 25 lat dla mężczyzn), w tym co najmniej 15 lat pracy nauczycielskiej wymienionej w art. 1 ustawy – Karta Nauczyciela. Ustalanie stażu pracy „szczególnej” Przy ustalaniu okresu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ZUS stosuje określone zasady przewidziane w obowiązujących przepisach. Po pierwsze, pracą „szczególną” może być tylko praca wykonywana w ramach stosunku pracy lub stosunku służby. Nie podlegają zaliczeniu okresy wykonywania prac w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze np. w ramach umowy zlecenia lub działalności gospodarczej. Wyjątek dotyczy osób wykonujących własną działalność twórczą lub artystyczną, które mogą przejść na wcześniejszą emeryturę na warunkach przewidzianych dla pracowników zatrudnionych przy takiej działalności. Drugą istotną zasadą jest zaliczanie do stażu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze tylko tych okresów, w których praca ta była wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Nie jest zatem wystarczające zatrudnienie np. na 1/2 lub 1/4 etatu, jak również świadczenie w niektórych dniach (częściach dnia) pracy „szczególnej” oraz wykonywanie przez pozostały okres czasu innego rodzaju obowiązków. Ponadto ZUS nie zalicza do wymiaru zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze okresów niewykonywania pracy, za które pracownik otrzymał po 14 listopada 1991 r. wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy lub zasiłek chorobowy, macierzyński, opiekuńczy lub świadczenie rehabilitacyjne. Nie podlegają też wliczeniu okresy urlopu wychowawczego, urlopu bezpłatnego oraz służby wojskowej (bez względu na to, w jakim czasie miały miejsce). Z okresów faktycznego niewykonywania pracy, wyłącznie okresy przebywania na urlopie wychowawczym podlegają wliczeniu do stażu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Kalkulator stażu pracy Ustalając 15-letni okres zatrudnienia w szczególnych warunkach wymagany do przejścia na emeryturę z tytułu prac wymienionych w wykazie A ZUS zalicza nie tylko okresy wykonywania takich prac (stale i w pełnym wymiarze czasu pracy), ale również: okresy pracy górniczej oraz okresy zatrudnienia na kolei wymienione w ustawie emerytalnej, okresy wykonywania prac w szczególnych warunkach wymienionych w wykazie B oraz okresy służby w charakterze funkcjonariusza pożarnictwa, Milicji Obywatelskiej (a obecnie Policji), organów bezpieczeństwa publicznego, Służby Więziennej oraz w charakterze żołnierza zawodowego. Osoby ubiegające się o emeryturę z tytułu wykonywania prac w szczególnych warunkach wymienionych w wykazie B, nie mają jednak możliwości doliczenia wymienionych okresów do wymaganego stażu. Bogusław K. przez 11 lat był zatrudniony w szczególnych warunkach w przemyśle drzewnym (dział VI wykazu A), z czego przez 7 lat w pełnym wymiarze czasu pracy, a przez 4 lata na 1/2 etatu. Po ustaniu zatrudnienia założył własny zakład stolarski. Przez kolejne 5 lat wykonywał taką samą pracę jak wcześniej, tyle że w ramach działalności gospodarczej. Ustalając wymagany 15-letni okres pracy w szczególnych warunkach ZUS zaliczy jedynie 7-letni okres zatrudnienia w ramach stosunku pracy. Ubezpieczony nie spełni więc jednego z warunków uzyskania wcześniejszej emerytury. Anna D. przez 17 lat pozostawała w stosunku pracy w przemyśle lekkim (dział VII wykazu A). W tym czasie łącznie przez 2 lata przebywała na zwolnieniach lekarskich, pobierając najpierw zasiłek chorobowy a następnie świadczenie rehabilitacyjne. Ponadto przez rok korzystała z urlopu wychowawczego. Ustalając 15-letni okres zatrudnienia w szczególnych warunkach wymagany do przyznania emerytury ZUS nie zaliczy jej 4 lat niewykonywania pracy „szczególnej”. Tym samym ubezpieczona nie spełni warunku stażowego. Henryk D. w sierpniu 2013 r. zamierza wystąpić z wnioskiem o przyznanie wcześniejszej emerytury z tytułu zatrudnienia w szczególnych warunkach. Ubezpieczony pracował przez 10 lat w przemyśle chemicznym (przy pracach wymienionych w dziale IV wykazu A). Oprócz tego przez 2 lata był zatrudniony na kolei, a przez 4 lata pełnił służbę w Policji. Wszystkie te okresy zostaną zsumowane przy ustalaniu uprawnień do emerytury z tytułu zatrudnienia w szczególnych warunkach. Dzięki temu ubezpieczony spełni warunek posiadania co mniej 15 lat takiej pracy. Sumowanie okresów pracy ,,szczególnej” Przepisy przewidują możliwość sumowania okresów prac w szczególnych warunkach, ale tylko w sytuacji, gdy wnioskodawca przechodzi na emeryturę z tytułu wykonywania prac wymienionych w wykazie A. W takim przypadku ZUS może doliczyć mu do wymaganego 15-letniego stażu pracy w szczególnych warunkach również okresy wykonywania prac zawartych w wykazie B. Jeśli natomiast pracownik ubiega się o emeryturę z tytułu wykonywania prac w szczególnych warunkach wymienionych w wykazie B, ZUS uwzględnia w wymaganym stażu pracy „szczególnej” wyłącznie okresy wykonywania prac wymienionych w określonych działach tego wykazu. Nie ma w tym przypadku możliwości doliczenia prac wymienionych w wykazie A. Przepisy nie przewidują również możliwości sumowania okresów pracy w szczególnych warunkach z pracą w szczególnym charakterze (zob. uchwałę SN z 29 września 2005 r. sygn. akt II UZP 10/05). Roman D. udowodnił 11 lat pracy jako kierowca autobusu PKS (praca wymieniona w dziale VIII wykazu A). Oprócz tego przez 6 lat pracował w porcie morskim jako operator urządzeń przeładunkowych (praca wymieniona w dziale II, poz. 5 wykazu B). Ubezpieczony nie uzyska prawa do tego świadczenia na warunkach przewidzianych dla pracowników zatrudnionych przy pracach wymienionych w wykazie B, gdyż ZUS nie zaliczy w tym przypadku pracy z wykazu A. Będzie natomiast mógł uzyskać wcześniejszą emeryturę na warunkach przewidzianych dla pracowników wykazu A. Ustalając wymagany 15-letni okres pracy w szczególnych warunkach ZUS zaliczy nie tylko 11-letni okres pracy w charakterze kierowcy autobusu, ale również 6 lat zatrudnienia w porcie morskim. Barbara G. udowodniła 11 lat zatrudnienia w szczególnych warunkach (w przemyśle lekkim) oraz 7-letni okres pracy w szczególnym charakterze jako nauczyciel. Ponieważ nie jest możliwe sumowanie okresów pracy w szczególnych warunkach oraz w szczególnym charakterze przy ubieganiu się o wcześniejszą emeryturę, nie spełnia ona wymaganego warunku 15 lat takiej pracy. W związku z tym ZUS odmówi jej przyznania emerytury, jeśli wystąpi z wnioskiem o to świadczenie. Forum Kadry - ZUS i Płace Kto może ubiegać się o wcześniejszą emeryturę Wcześniejszą emeryturę z tytułu zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze mogą uzyskać wyłącznie osoby, które nie ukończyły jeszcze powszechnego wieku emerytalnego. Dla wszystkich kobiet urodzonych przed 1 stycznia 1952 r. wiek ten wynosi 60 lat, a dla wszystkich mężczyzn urodzonych przed 1 stycznia 1948 r. – 65 lat. Dla pozostałych osób powszechny wiek emerytalny, na mocy nowelizacji ustawy emerytalnej z 11 maja 2012 r., ulega od 1 stycznia 2013 r. stopniowemu wydłużeniu (o 1 miesiąc za każdy późniejszy kwartał urodzenia). Wcześniejszą emeryturę z tytułu zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze mogą zatem jeszcze uzyskać kobiety urodzone po 31 grudnia 1952 r. oraz mężczyźni urodzeni po 31 grudnia 1947 r., którzy nie osiągnęli obowiązującego dotychczas powszechnego wieku emerytalnego. Wniosek o wcześniejszą emeryturę muszą zgłosić przed ukończeniem wieku odpowiednio wydłużonego w wyniku nowelizacji z 11 maja 2012r. Obowiązujące przepisy przewidują dodatkowe wymogi przyznania wcześniejszej emerytury z tytułu zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze dla osób urodzonych po 31 grudnia 1948 r. Mogą oni przejść na to świadczenie po spełnieniu wymogów przewidzianych dla osób urodzonych przed 1 stycznia 1949 r., jeżeli: wszystkie warunki wymagane do uzyskania tego świadczenia od osób urodzonych przed 1949 r. spełnili do końca 2008 r. (możliwość przewidziana w art. 46 ustawy emerytalnej) lub osiągnęli wymagany dla danego rodzaju pracy wcześniejszy wiek emerytalny (bez względu na datę ukończenia tego wieku), a na 1 stycznia 1999 r. posiadali wymagany staż składkowy i nieskładkowy, w tym odpowiedni dla danego rodzaju pracy „szczególnej” staż pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (możliwość przewidziana w art. 184 ustawy emerytalnej). W obydwu przypadkach warunkiem przyznania wcześniejszej emerytury jest nieprzystąpienie do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenie wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w OFE, za pośrednictwem ZUS, na dochody budżetu państwa. Do niedawna dodatkowym warunkiem przyznania wcześniejszej emerytury na podstawie art. 184 ustawy emerytalnej było rozwiązanie stosunku pracy, które dotyczyło pracowników. Nowelizacja ustawy emerytalnej z 11 maja 2012 r. zniosła od 1 stycznia 2013 r. ten warunek jako niezbędny do przyznania wcześniejszej emerytury. Jest to bardzo korzystne rozwiązanie szczególnie dla tych osób, które nie mają pewności co do tego, czy wykonywana przez nich praca była istotnie pracą w szczególnych warunkach. W związku ze zmianą przepisów będą one mogły swobodnie zdecydować o kontynuowaniu lub przerwaniu zatrudnienia po uznaniu przez ZUS dokumentów potwierdzających pracę „szczególną” i wydaniu pozytywnej decyzji przyznającej wcześniejszą emeryturę. Należy jednak podkreślić, że nadal takie osoby będą musiały zwolnić się z pracy w celu pobierania tego świadczenia. W stosunku do wszystkich emerytur przyznanych na wniosek (w tym również wcześniejszych) obowiązuje bowiem cały czas art. 103a ustawy emerytalnej, przewidujący zawieszenie prawa do tego świadczenia w razie kontynuowania stosunku pracy nawiązanego przed przejściem na emeryturę. Hanna J. (ur. 20 grudnia 1953 r.) do 31 grudnia 2008 r. udowodniła 21-letni staż składkowy i nieskładkowy, w tym 15-letni okres pracy w szczególnych warunkach, wymienionej w wykazie A. W listopadzie 2008 r. ukończyła też obniżony wiek emerytalny wynoszący 55 lat. W 1999 r. przystąpiła do otwartego funduszu emerytalnego. Do czasu ukończenia powszechnego wieku emerytalnego w marcu 2014 r. (wynoszącego w jej przypadku 60 lat i 4 miesiące) będzie mogła uzyskać wcześniejszą emeryturę z tytułu zatrudnienia w szczególnych warunkach. W tym celu będzie musiała również zgłosić wniosek o przekazanie środków zgromadzonych w OFE na dochody budżetu państwa. Barbara G. (ur. 19 marca 1958 r.) niebędąca członkiem OFE, w marcu 2013 r. ukończy 55 lat. Do końca 1998 r. ma ponad 20-letni staż składkowy i nieskładkowy, w tym 15-letni okres pracy nauczycielskiej. Cały czas pracuje w szkole i nie zamierza w najbliższym czasie rezygnować z tego zatrudnienia. Jeżeli w związku z osiągnięciem wcześniejszego wieku emerytalnego (55 lat) zgłosi wniosek o przyznanie wcześniejszej emerytury, ZUS ustali jej prawo do świadczenia, nawet jeśli będzie kontynuowała stosunek pracy nauczycielskiej. W takim przypadku wypłata świadczenia zostanie wstrzymana aż do czasu nadesłania przez uprawnioną dokumentu potwierdzającego ustanie zatrudnienia. Podstawa prawna: art. 32, art. 46, art. 53, art. 184 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.) rozporządzenie Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ( Nr 8, poz. 43 ze zm.) art. 1 ustawy z 11 maja 2012 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw ( z 2012 r.Dla kobiet w ciąży lub karmiących piersią - prace nurków oraz wszystkie prace w warunkach podwyższonego lub obniżonego ciśnienia. prace stwarzające ryzyko zakażenia: wirusem zapalenia wątroby typu B, wirusem ospy wietrznej i półpaśca, wirusem różyczki, wirusem HIV, wirusem cytomegalii, pałeczką listeriozy, toksoplazmozą,Artykuły: Pracownicy: zatrudnianie, urlopy, zasiłki, świadczenia, ekwiwalenty Ustawa z 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (tekst jedn. z 2015 r., poz. 965, z późn. zm.) szczegółowo określa obowiązki płatnika składek w zakresie zaliczania wykonywanej przez pracowników pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, prowadzenia wykazu stanowisk pracy oraz ewidencji pracowników wykonujących takie prace, za których przewidziano obowiązek opłacania składek na Fundusz Emerytur Pomostowych. Ustawa określa także zasady i tryb opłacania tych składek. Ponadto ustawa o emeryturach pomostowych zawiera definicję pracy w szczególnych warunkach i o szczególnym charakterze, natomiast rodzaje tych prac są wymienione w załącznikach nr 1 i 2 do tej ustawy. W myśl art. 3 ust. 4 ustawy o emeryturach pomostowych za pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach uważa się pracowników wykonujących po dniu wejścia w życie ustawy w pełnym wymiarze czasu pracy prace, o których mowa w ust. 1. Chodzi o prace związane z czynnikami ryzyka, które z wiekiem mogą z dużym prawdopodobieństwem spowodować trwałe uszkodzenie zdrowia, wykonywane w szczególnych warunkach środowiska pracy, determinowanych siłami natury lub procesami technologicznymi, które mimo zastosowania środków profilaktyki technicznej, organizacyjnej i medycznej stawiają przed pracownikami wymagania przekraczające poziom ich możliwości, ograniczony w wyniku procesu starzenia się jeszcze przed osiągnięciem wieku emerytalnego, w stopniu utrudniającym ich pracę na dotychczasowym stanowisku. Obowiązki pracodawcy To płatnik składek (pracodawca) kwalifikuje, czy dany rodzaj pracy można zaliczyć do pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, wprowadzając daną pracę do wykazu stanowisk, na których wykonuje się pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze oraz wpisując do ewidencji pracowników wykonujących taką pracę. Zgodnie z art. 41 ust. 4 ustawy o emeryturach pomostowych płatnik składek musi prowadzić: wykaz stanowisk pracy, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, ewidencję pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, za których jest przewidziany obowiązek opłacania składek na FEP... DOSTĘP DO PEŁNEJ TREŚCI SERWISU JEST BEZPŁATNYWYMAGANE JEST JEDNAK ZALOGOWANIE DO ZALOGOWANI MOGĄ RÓWNIEŻ DODAWAĆ KOMENTARZE. Jeżeli jeszcze nie jesteś zarejestrowany, zapraszamy do wypełnienia krótkiego formularza rejestracyjnego. REJESTRACJA dla nowych użytkowników LOGOWANIE dla użytkowników DLACZEGO WARTO SIĘ ZAREJESTROWAĆ DO SERWISU Otrzymujesz całkowicie bezpłatny stały dostęp do wielu informacji, między innymi do: ujednolicanych na bieżąco aktów prawnych (podatki, ubezpieczenia społeczne i działalność gospodarcza) narzędzi: powiadamiania o nowych przepisach, zmianach w przepisach i terminach kalkulatorów i baz danych działów tematycznych zawierających pogłębione informacje na interesujące Cię tematy; omówienia, odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania strony osobistej, na której znajdziesz aktualne informacje przeznaczone dla osoby o Twoim profilu zawodowym. Dodatkowo będziesz mógł edytować własną listę zakładek w celu szybszego docierania do szczegółowej informacji newslettera informującego regularnie o wydarzeniach związanych z podatkami i działalnością gospodarczą Czas rejestracji - ok. 1 min Uwaga Podczas rejestracji nie zbieramy żadnych szczegółowych danych personalnych i teleadresowych. W każdej chwili możecie usunąć trwale i bezpowrotnie dane dotyczące Waszego konta. Przed rejestracją prosimy o zapoznanie się z regulaminem »
w szczególnych warunkach. Sporne jako praca w szczególnych warunkach było zatrudnienie wnioskodawczyni w Zakładach T. w J. od 4 września 1995 r. do 31 grudnia 1998 r. na stanowisku laboranta. Sąd Okręgowy ustalił, że wnioskodawczyni była zatrudniona na stanowisku laboranta pracowni PE na wydziale JL.
Warunki pracyBhp przy pracach... 7 października 2009 Pytanie: Pytanie: Czy istnieje wykaz prac w szczególnych warunkach oraz prac o szczególnym charakterze? Odpowiedź: Wykaz prac w szczególnych warunkach stanowi załącznik nr 1, a wykaz prac o szczególnym charakterze stanowi załącznik nr 2 do ustawy o emeryturach pomostowych. Kryteria uznania prac za wykonywane w szczególnych warunkach bądź uznania wykonywania prac o szczególnym charakterze zostały określone w wymienionej ustawie. Analiza spełnienia tychże warunków następuje w procesie oceny ryzyka zawodowego związanego z wykonywaną pracą, do której pracodawca jest zobowiązany przepisami Kodeksu pracy. Zakładowy wykaz stanowisk pracy Sporządzenie zakładowego wykazu stanowisk pracy, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze oraz ewidencji pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze spośród wykazów stanowiących załączniki nr 1 i 2 do wymienionej ustawy ciąży na pracodawcy. Autor: Jan M. Pióro specjalista z zakresu prawa pracy, biegły sądowy w dziedzinie bhp przy Sądzie Okręgowym w Warszawie Autor: Jan M. PióroMgr prawa, absolwent Uniwersytetu Łódzkiego, autor wielu publikacji o charakterze poradnikowym wieloletni pracownik Ministerstwa Zdrowia i Opieki Społecznej, ostatnio główny specjalista w Departamencie Prawnym Głównego Inspektoratu Pracy państwowej Inspekcji Pracy, biegły sądowy przy sądach okręgowych w Warszawie, z zakresu bezpieczeństwo i higiena pracy.
Praca nauczyciela jako praca w szczególnym charakterze a sposób wypełniania świadectwa pracy Hanna Wiśniewska 22.05.2009 Pytanie: Czy trzeba w Praca nauczyciela jako praca w szczególnym charakterze a sposób wypełniania świadectwa pracy - Mundo Latino
Załącznik 1. [Wykaz A stanowisk pracy, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach uprawniające do wcześniejszego przejścia na emeryturę oraz do wzrostu emerytury lub renty] Załącznik Nr 1 do zarządzenia Nr 9 Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych z dnia 1 sierpnia 1983 r. Wykaz A stanowisk pracy, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach uprawniające do wcześniejszego przejścia na emeryturę oraz do wzrostu emerytury lub renty. Dział I. W górnictwie 1. Prace pod ziemią 1. górnik, 2. górnik ładowacz, 3. górnik przodowy, 4. górnik rabunkarz, 5. górnik strzałowy, 6. górnik wiertacz, 7. budowacz, 8. cieśla górniczy, 9. drzewiarz, 10. elektromonter urządzeń górniczych, 11. elektromonter urządzeń elektrycznych, 12. instruktor strzałowy, 13. kołowrotowy, 14. kowal, 15. ładowacz akumulatorów, 16. maszynista maszyn wyciągowych, 17. maszynista pomp głównego odwadniania, 18. maszynista pomp odwadniania, 19. maszynista sprężarek, 20. maszynista wentylatorów dołowych, 21. mechanik, 22. odpinacz i podpinacz wozów, 23. odpinacz i podpinacz pod i nad pochylnią, 24. ratownik górniczy, 25. spinacz i rozpinacz wozów na podszybiu szybu wydobywczego, 26. sygnalista na podszybiu i nadszybiu głównego szybu wydobywczego i zjazdowego, 27. sygnalista szybów pomocniczych, 28. sygnalista na szybiku ślepym, 29. ślusarz maszyn i urządzeń górniczych, 30. ślusarz, 31. torowy, 32. wiertacz, 33. wydawca materiałów wybuchowych, 34. wydawca narzędzi górniczych. 3. Wydobywanie, obróbka i przeróbka surowców skalnych oraz wydobywanie ropy naftowej i gazu 1. górnik-skalnik, 2. kamieniarz obróbki kamienia ręcznej i mechanicznej, 3. ładowacz materiałów kamiennych, 4. operator wrębiarek termicznych i rozłupiarek hydraulicznych, 5. wiertacz otworów, 6. wiertacz strzałowy, 7. strzałowy, 8. wydawca materiałów wybuchowych, 9. maszynista ciężkiego sprzętu (koparki jedno- i wielonaczyniowe, ładowarki, spycharki), 10. kierowca samochodu technologicznego w kamieniołomach, 11. maszynista dźwignicy linowej, 12. maszynista kolei linowej, odpinacz i podpinacz wózków, 13. operator zespołu przenośników w ciągu technologicznym, 14. robotnik w przemyśle materiałów budowlanych stale zatrudniony na otwartej przestrzeni na wyrobiskach kamienia, 15. kołowrotowy, 16. torowy, 17. odkrywkarz, 18. pracownik obsługi wyciągów linowych, 19. sterowniczy urządzeń rozdrabniających, 20. maszynista urządzeń krusząco-sortujących, 21. operator urządzeń odpylających, 22. operator stacji pomp na wyrobisku, 23. sygnalista wyciągowy na wyrobisku, 24. operator urządzeń formujących, 25. operator urządzeń do produkcji wyrobów z lastrico i tynków szlachetnych, 26. formowacz segmentów i tarcz ściernych, 27. pakowacz produktów mielonych. 4. Prace wiertnicze, geofizyczne, hydrogeologiczne i geodezyjne przy poszukiwaniu surowców i wody 1. elektromonter ruchu i montażu wiertni, 2. geodeta terenowy, 3. geofizyk grupy pomiarowej, 4. geolog terenowy, 5. kierowca – mechanik autocysterny do przewozu płuczki i wody, 6. kierowca ruchomego składu MW, 7. kowal otworowy, 8. maszynista agregatu prądotwórczego, 9. maszynista pomp, 10. maszynista i mechanik silników spalinowych, 11. mechanik maszyn i urządzeń wiertniczych, 12. monter urządzeń wiertniczych i geofizycznych, 13. monter rur i żerdzi, 14. operator agregatu cementacyjnego, 15. operator aparatury pomiarowej i sejsmicznej, 16. operator urządzenia wiertniczego i aparatury wyciągowej, 17. operator wibratora, 18. płuczkowy, 19. robotnik transportowy, 20. strzałowy sejsmiczny i perforacyjny i pomocnik strzałowego, 21. wiertacz. 7. Prace na oddziałach prażalni łupków 1. spiekacz kruszyw. 8. Prace na zwałowiskach górniczych, hutniczych i elektrociepłowniczych 1. konserwator tras przenośnikowych, 2. maszynista agregatu prądotwórczego, 3. mechanik stacji biologicznych i osadników, 4. operator przenośników taśmowych, 5. operator spycharki, 6. operator urządzeń za i wyładowczych, 7. wyładowywacz wagonów, 8. zwałowy węgla i kamienia. Dział II. W energetyce 1. Prace przy wytwarzaniu i przesyłaniu energii! elektrycznej i cieplnej oraz przy montażu, remoncie i eksploatacji urządzeń elektroenergetycznych i cieplnych. Prace przy wytwarzaniu i przesyłaniu energii elektrycznej oraz przy montażu, remoncie i eksploatacji urządzeń elektroenergetycznych 1. elektroenergetyk nastawni, 2. elektroenergetyk pomiarów i zabezpieczeń, 3. elektroenergetyk aparatury, automatyki i układów pomiarowych, 4. elektromonter instalacji i urządzeń elektroenergetycznych, 5. elektromonter instalacji elektrycznych przemysłowych, 6. elektromonter linii kablowych, 7. elektromonter linii napowietrznych niskich, średnich i wysokich napięć, 8. elektromonter maszyn wibrujących i transformatorów, 9. elektromonter pogotowia elektroenergetycznego, 10. elektromonter rozdzielni, 11. konserwator rozdzielni i sieci elektroenergetycznych, 12. maszynista sprężarek i turbosprężarek, 13. maszynista urządzeń pomocniczych turbin, 14. maszynista hydrozespołu wodnego. Prace przy wytwarzaniu i przesyłaniu energii cieplnej oraz przy montażu, remoncie i eksploatacji urządzeń cieplnych 15. cieśla rusztowań kotłowych, 16. czyściciel kotła, 17. elektroenergetyk elektrowni cieplnych, 18. elektromonter aparatury, automatyki i układów pomiarowych, kotłów i turbin, 19. elektromonter ciepłowniczych urządzeń rozdzielczych, 20. elektromonter pomp i sprężarek, 21. elektromonter urządzeń nawęglania, 22. elektromonter urządzeń odpylania, odpopielania i odżużlania, 23. maszynista ładowarki i zwałowarki przy nawęglaniu, 24. maszynista sprężarek i turbosprężarek, 25. maszynista turbozespołu parowego, 26. maszynista urządzeń ciepłowniczych, 27. maszynista urządzeń gospodarki wodnej, 28. maszynista urządzeń nawęglania, 29. maszynista urządzeń pomocniczych kotła i turbin, 30. monter aramatury i rurociągów, 31. monter izolacji (izoler), 32. monter kotłów i urządzeń pomocniczych, 33. monter młynów węglowych, 34. monter pomp i sprężarek, 35. monter urządzeń nawęglania, 36. monter urządzeń odpylania, odpopielania i odżużlania, 37. monter urządzeń ciepłowniczych, 38. monter urządzeń stacji przygotowania wody. Dział III. W hutnictwie i przemyśle metalowym Odlewnie staliwa, żeliwa, metali nieżelaznych i rur 21. Przygotowanie mas formierskich i prace formierzy oraz: rdzeniarzy 1. przerabiacz mas formierskich i rdzeniowych, 2. formierz ręczny, 3. formierz maszynowy, 4. rdzeniarz, 5. sprzątacz w odlewni, 6. okładacz form i rdzeni, 7. przygotowywacz mas formierskich i rdzeniarskich, 8. przygotowywacz form i kokil do zalewania, 9. transportowy z obowiązkiem za- i wyładunku, 10. kanałowy w odlewni, 11. ustawiacz maszyn i urządzeń odlewniczych, 12. rozdzielacz oprzyrządowania modelowego. 22. Obsługa żeliwiaków, rozlewni i ich urządzeń pomocniczych 1. ładowacz wsadu, 2. wytapiacz, 3. kanałowy, 4. zalewacz, 5. operator maszyn odlewniczych, 6. robotnik transportowy, 7. robotnik obsługi stanowisk i urządzeń odlewniczych, 8. operator kokilarki i urządzeń odlewniczych, 9. ustawiacz maszyn i urządzeń odlewniczych, 10. ładowacz wsadu, 11. suwnicowy w odlewni, 12. przygotowywacz materiałów wsadowych. 23. Wybijanie, oczyszczanie i wykańczanie odlewów 1. wybijacz odlewów, form i rdzeni, 2. oczyszczacz odlewów, 3. wykańczacz odlewów, 4. wyżarzacz odlewów, 5. sortowacz odlewów, 6. operator śrutownika. Odlewnie metali nieżelaznych i ich stopów. 43. Obsługa pieców rafinacyjnych, topielnych, formierni, urządzeń odpylających i odlewniczych 1. wytapiacz metali nieżelaznych, 2. wytapiacz-odlewacz metali nieżelaznych, 3. zalewacz form, 4. formierz, 5. przerabiacz mas formierskich i rdzeniowych, 6. pracownik transportu w odlewni, 7. wykańczacz odlewów, 8. rozlewacz metali, 9. operator ciągów technologicznych, 10. operator urządzeń klimatyzacyjnych. Przeróbka plastyczna metali. 44. Obsługa pieców do podgrzewania i obróbki cieplnej 1. wyżarzacz odlewów, 2. odlewnik. 45. Obsługa agregatów do walcowania, tłoczenia i ciągnienia wraz z urządzeniami pomocniczymi i wykańczającymi 1. operator pras – tłoczarz, 2. walcownik rur, 3. gięciarz rur na gorąco. Prace różne w hutnictwie i przemyśle metalowym. 67. Obsługa pieców grzewczych i obróbka cieplna, transport materiałów na gorąco oraz transport wewnętrzny między stanowiskami pracy w wydziałach, w których wykonywane prace wymienione są w wykazie 1. przygotowywacz materiałów wsadowych, 1. wsadowy, 3. suszarniowy, 4. kierowca pojazdów transportu wewnętrznego, 5. transport z obowiązkiem za i wyładunku, 6. robotnik porządkowy, 7. hurtownik, 8. prostowacz wyrobów na gorąco, 9. nagrzewacz, 10. ładowacz wsadu. 72. Malowanie minią 1. malarz minią, 2. malarz antykorozyjny. 74. Pokrywanie wyrobów metalowych masami bitumicznymi 1. malarz, 2. operator maszyn i urządzeń, 3. bitumiarz. 76. Prace w hartowniach i wytrawialniach, praca ocynkowaczy, ocynowaczy, kadmowaczy oraz galwanizerów, cynkiem, miedzią, chromem, kadmem i niklem 1. hartownik, 2. galwanizer, 3. wytrawiacz, 4. polerownik, 5. andowacz, 6. ustawiacz – konserwator kąpieli galwanicznych, 7. ocynkowacz, 8. ocynowacz, 9. oksydowacz, 10. kadmowacz, 11. operator urządzeń wytrawialni, 12. robotnik transportu, 13. operator linii hartowniczej drutów i elementów złącznych, 14. sprzątacz produkcyjny. 77. Powlekanie na gorąco metalami kolorowymi lub tworzywami sztucznymi 1. powlekacz metalami kolorowymi na gorąco. 78. Szlifowanie lub ostrzenie wyrobów i narzędzi metalowych oraz polerowanie mechaniczne 1. szlifierz, 2. ostrzarz, 3. polerowacz, 4. krajacz metali tarczą ścierną. 79. Kucie ręczne w kuźniach przemysłowych oraz obsługa młotów mechanicznych 1. kowal i pomocnik kowala, 2. kowal konstrukcji stalowych, 3. gięciarz maszynowy – prostowacz. 80. Piaskowanie na sucho i śrutowanie wewnątrz komór 1. oczyszczacz mechaniczny, 2. śrutowacz, 3. piaskowacz, 4. operator śrutownika. 81. Prace w hamowniach przy próbach silników spalinowych 1. monter – mechanik silników spalinowych*). 82. Prace ślusarskie przy remoncie wewnątrz cystern 1. ślusarz. 83. Lutowanie płyt, blach i przewodów ołowianych oraz metali nieżelaznych 1. lutowacz, 2. ślusarz – monter, 3. blacharz, 4. napawacz ołowiem. 85. Obsługa gazogeneratorów 1. czadnicowy, 2. operator stacji czadnic, 3. operator urządzeń oczyszczalni gazu, 4. maszynista urządzeń nawęglania. 86. Obsługa suwnic 1. operator suwnic – suwnicowy. Dział IV. W chemii 17. Produkcja i przetwórstwo żywic i tworzyw sztucznych oraz produkcja surowców, półproduktów i środków pomocniczych stosowanych do ich produkcji i przetwórstwa, produkcja wosków i woskoli 1. zestawiacz surowców i mieszanek, 2. wytłaczarkowy – w przemyśle, 3. kalendrowy, 4. wtryskowy – w przemyśle, 5. krajacz, 6. operator pras – w przemyśle, 7. operator urządzeń mechanicznej obróbki tworzyw sztucznych, 8. modelarz tworzyw i żywic, 9. operator urządzeń powlekających, 10. operator urządzeń dozujących, formujących i pakujących, 11. tokarz tworzyw, 12. szlifierz tworzyw, 13. konfekcjoner wyrobów i tworzyw sztucznych, 14. formierz tworzyw i żywic, 15. monter osprzętu urządzeń formujących, 16. operator urządzeń zgrzewających, 17. gięciarz blach i profili (w przetwórstwie tworzyw sztucznych), 18. suwnicowy, 19. pakowacz, 20. robotnik transportowy, 21. sprzątacz w hali produkcyjnej, 22. operator formowania warstwowego – klejarz klejami epoksydowymi, 23. operator urządzeń granulujących, rozdrabniających i sortujących. 18. Produkcja klejów, kitów oraz surowców, półproduktów i środków pomocniczych do ich wytwarzania 1. operator, 2. zestawiacz surowców i mieszanek, 3. operator urządzeń dozujących, formujących i pakujących, 4. robotnik transportowy. 19. Przetwórstwo, magazynowanie, przepompowywanie, przeładunek, transport oraz dystrybucja ropy naftowej oraz jej produktów 1. operator urządzeń dozujących, 2. maszynista urządzeń przeładunkowych, 3. robotnik magazynowy surowców i paliw, 4. robotnik transportowy, 5. zestawiacz mieszanek i roztworów, 6. wydawca paliw płynnych, 7. aparatowy. 21. Produkcja i przetwórstwo wyrobów gumowych, ebonitowych oraz półproduktów i środków pomocniczych do tych wyrobów; produkcja sadzy 1. zestawiacz surowców i mieszanek, 2. walcownik, 3. kalendrowy, 4. wytłaczarkowy, 5. wtryskarkowy, 6. operator urządzeń dozujących i formujących, 7. operator pras, 8. operator urządzeń rozdrabniających, 9. robotnik transportowy, 10. pakowacz, 11. wulkanizator. 22. Produkcja włókien chemicznych, półproduktów do wyrobu włókien chemicznych oraz innych produktów wytwarzanych na tej samej bazie co włókna chemiczne, produkcja i przetwórstwo włókien szklanych, produkcja folii podłożowej i taśmy magnetycznej 1. zestawiacz surowców i mieszanek, 2. topiarz mas mineralnych, 3. formowacz wyrobów izolacyjnych, 4. robotnik w przemyśle materiałów budowlanych stale wykonujący bezpośrednio prace pomocnicze lub inne przy przetwórstwie włókien szklanych, 5. operator urządzeń formujących włókno szklane, 6. operator urządzeń obróbczych. 31. Produkcja acetylenu i przemysłowy przerób acetylnu 1. aparatowy. 38. Prace antykorozyjne i termoizolacyjne urządzeń i instalacji technologicznych 1. zestawiacz surowców i mieszanek, 2. przerabiacz żywic chemoodpornych, 3. murarz wykładzin chemoodpornych, 4. wykładacz urządzeń tworzywami sztucznymi i gumą, 5. wykładacz wyrobów metalowych tworzywami kwaso- i zasadoodpornymi, 6. układacz wykładzin przy użyciu kitów i klejów organicznych, 7. natryskiwacz tworzywami antykorozyjnymi, 8. piaskowacz, 9. wytrawiacz, 10. oczyszczacz, 11. szlifierz, 12. aparatowy wulkanizacji wykładzin antykorozyjnych, 13. ładowacz i magazynier materiałów chemoodpornych, 14. malarz, 15. monter izolacji ciepłochronnych. 39. Oczyszczanie albo naprawianie aparatów lub pojemników po produktach toksycznych, żrących i parzących oraz prace wewnątrz cystern, kotłów, zbiorników, aparatów i kanałów technologicznych 1. murarz, 2. malarz, 3. cieśla, 4. ślusarz remontowy, 5. czyściciel cystern, kotłów, zbiorników, aparatów i kanałów technologicznych. 40. Prace magazynowe, załadunkowe, rozładunkowe, transport oraz konfekcjonowanie surowców, półproduktów i wyrobów gotowych pylistych, toksycznych, żrących, parzących i wybuchowych 1. maszynista urządzeń przeładunkowych, 2. operator urządzeń dozujących, 3. zestawiacz surowców i mieszanek, 4. robotnik transportowy, 5. robotnik magazynowy. Dział V. W budownictwie i przemyśle materiałów budowlanych 1. Roboty wodno-kanalizacyjne oraz budowa rurociągów w głębokich wykopach 1. palowniczy, 2. betoniarz-zbrojarz, 3. murarz, 4. cieśla, 5. izolarz, 6. monter instalacji sanitarnych i grzewczych, 7. monter instalacji technologicznych, 8. robotnik budowlany wykonujący stale prace pomocnicze lub inne w głębokich wykopach. 2. Budowa oraz remont chłodni kominowych i kominów przemysłowych 1. monter urządzeń i konstrukcji metalowych, 2. murarz, 3. cieśla, 4. zbrojarz-betoniarz, 5. ślusarz - wykonujący prace na wysokości, 6. elektromonter instalacji linii i urządzeń elektroenergetycznych, 7. robotnik budowlany wykonujący stale prace pomocnicze lub inne na wysokości. 3. Prace maszynistów ciężkich maszyn budowlanych lub drogowych. Maszyniści robót ziemnych 1. maszynista koparek i ładowarek jednonaczyniowych i wielonaczyniowych, 2. maszynista pogłębiarek, zgarniarek jednonaczyniowych i wielonaczyniowych, 3. maszynista spycharek i ciągników gąsienicowych. Maszyniści maszyn transportu pionowego 4. maszynista żurawi samojezdnych kołowych i gąsienicowych, 5. maszynista żurawi wieżowych, 6. maszynista żurawi kolejowych, 7. maszynista żurawi stałych, 8. maszynista suwnic. Maszyniści maszyn drogowych 9. maszynista walców drogowych, 10. maszynista zespołów maszyn do produkcji mas bitumicznych i mas betonowych, 11. maszynista zespołów maszyn do rozścielania mas bitumicznych i mas betonowych, 12. maszynista maszyn do produkcji, sortowania i uszlachetniania kruszyw. Maszyniści maszyn różnych 13. maszynista kafara. 4. Prace zbrojarskie i betoniarskie 1. zbrojarz, 2. zbrojarz prefabrykatów, 3. betoniarz, 4. zestawiacz surowców i mieszanek, 5. operator betoniarki – betoniarz. 5. Prace przy montażu konstrukcji metalowych na wysokości 1. monter urządzeń i konstrukcji metalowych na wysokości, 2. monter konstrukcji żelbetowych i prefabrykowanych na wysokości, 3. cieśla wykonujący prace na wysokości. 6. Prace malarskie konstrukcji na wysokości 1. malarz konstrukcji metalowych i urządzeń przemysłowych. 7. Prace przy wykonywaniu konstrukcji nabrzeży falochronów oraz innych budowli hydrotechnicznych w nawodnionych wykopach lub na styku woda-ląd 1. palowniczy, 2. kesoniarz, 3. cieśla, 4. betoniarz-zbrojarz, 5. łamarz, 6. robotnik budowlany, 7. murarz, 8. izolarz, 9. monter instalacji sanitarnych i ogrzewczych, 10. monter instalacji technologicznych. 8. Prace cykliniarskie 1. robotnik budowlany – cykliniarz. 9. Prace dekarskie 1. blacharz – dekarz, 2. robotnik budowlany. 10. Prace kamieniarskie 1. kamieniarz budowlany – kamieniarz obróbki ręcznej i mechanicznej, 2. robotnik budowlany, 3. brukarz. 11. Prace przy produkcji materiałów ogniotrwałych oraz wyrobów ceramicznych 1. zestawiacz surowców i mieszanek, 2. młynowy surowców mineralnych, 3. formowacz, 4. operator urządzeń formujących, 5. operator urządzeń obróbczych, 6. wypalacz, 7. robotnik w przemyśle materiałów budowlanych wykonujący stale prace pomocnicze lub inne przy produkcji wyrobów ceramicznych lub materiałów ogniotrwałych. 12. Prace przy produkcji materiałów azbestowo-cementowych 1. młynowy surowców mineralnych, 2. zestawiacz surowców i mieszanek, 3. formowacz, 4. operator urządzeń formujących, 5. operator urządzeń obróbczych, 6. laborant, 7. operator mechanicznego sprzętu transportowego, 8. robotnik w przemyśle materiałów budowlanych, 9. wszystkie pozostałe robotnicze i nierobotnicze stanowiska pracy w zakładach przetwarzających azbest w: – Pomorskich Zakładach Materiałów Izolacyjnych „Izopol” w Trzemesznie, – Przedsiębiorstwie Materiałów Izolacji Budowlanej „Izolacja” w Szczucinie, – Zakładach Wyrobów Azbestowo-Cementowych w Małkini, – Lubelskich Zakładach Eternitu im. Partyzantów Ziemi Lubelskiej w Lublinie, – Zakładach Wyrobów Cementowo-Azbestowych w Wierzbicy, – Przedsiębiorstwie Materiałów Izolacji Budowlanej „Izolacja” w Ogrodzieńcu. 13. Prace przy produkcji wyrobów z włókien mineralnych z zastosowaniem klejów zawierających rozpuszczalniki organiczne 1. zestawiacz surowców i mieszanek, 2. topiarz mas mineralnych, 3. formowacz, 4. operator urządzeń formujących, 5. aparatowy, 6. robotnik w przemyśle materiałów budowlanych stale wykonujących prace pomocnicze lub inne przy produkcji wyrobów z włókien mineralnych z zastosowaniem klejów zawierających rozpuszczalniki organiczne. 14. Prace przy produkcji cementu. 1. młynowy surowców mineralnych, 2. maszynista maszyn do produkcji, sortowania i uszlachetniania kruszywa, 3. silosowy surowców, 4. aparatowy, 5. wypalacz, 6. maszynista maszyn obróbczych, 7. operator urządzeń formujących, 8. operator mechanicznego sprzętu i urządzeń transportowych, 9. robotnik w przemyśle materiałów budowlanych stale wykonujący prace pomocnicze lub inne przy produkcji cementu. 15. Prace przy produkcji betonu kruszywowego 1. zestawiacz surowców i mieszanek, 2. betoniarz prefabrykacji, 3. operator urządzeń formujących, 4. robotnik w przemyśle materiałów budowlanych stale wykonujący prace pomocnicze lub inne przy produkcji betonu kruszywowego – smarownik form. 16. Prace przy produkcji wapna 1. młynowy surowców mineralnych, 2. zestawiacz surowców i mieszanek, 3. maszynista maszyn do produkcji, sortowania i uszlachetniania kruszyw, 4. maszynista maszyn obróbczych, 5. wypalacz, 6. aparatowy, 7. operator mechanicznego sprzętu i urządzeń transportowych, 8. robotnik w przemyśle materiałów budowlanych stale wykonujący prace pomocnicze lub inne przy produkcji wapna. 17. Prace przy produkcji gipsu półmokrego 1. młynowy surowców mineralnych, 2. zestawiacz surowców i mieszanek, 3. formowacz, 4. operator urządzeń formujących, 5. maszynista maszyn obróbczych, 6. wypalacz, 7. palacz, 8. aparatowy, 9. robotnik w przemyśle materiałów budowlanych stale wykonujący prace pomocnicze lub inne przy produkcji gipsu półmokrego. 18. Prace palaczy pieców do wypalania i palaczy suszarń 1. palacz, 2. wypalacz. 20. Wypalanie, ściąganie i mielenie dolomitu oraz przygotowanie masy dolomitowej 1. młynowy surowców mineralnych, 2. maszynista maszyn do produkcji, sortowania i uszlachetniania kruszyw, 3. wypalacz, 4. operator urządzeń formujących, 5. formowacz, 6. aparatowy, 7. palacz, 8. robotnik w przemyśle materiałów budowlanych stale wykonujący prace pomocnicze lub inne przy wypalaniu, ściąganiu i mieleniu dolomitu oraz przygotowywaniu masy dolomitowej. 21. Produkcja elementów budowlanych z pyłów dymnicowych 1. zestawiacz surowców i mieszanek, 2. młynowy surowców mineralnych, 3. maszynista maszyn obróbczych, 4. hartowacz, 5. operator mechanicznego sprzętu, 6. robotnik w przemyśle materiałów budowlanych stale wykonujący prace pomocnicze lub inne przy produkcji elementów budowlanych z pyłów dymnicowych – smarownik form do betonu. Dział VI. W leśnictwie, przemyśle drzewnym i papierniczym 5. Impregnowanie drewna metodą dyfuzyjną i ręczną oraz wybielanie wikliny 1. impregnator drewna i płyt drewnopochodnych. 6. Impregnowanie płyt pilśniowych bardzo twardych olejami z hartowaniem 1. impregnator drewna. 7. Prace w klejowniach z użyciem klejów zawierających rozpuszczalniki organiczne 1. przygotowywacz klejów, 2. klejarz, 3. operator pras, 4. operator sklejarek płyt stolarskich, 5. operator urządzeń do okleinowania, 6. sterowniczy pras. Dział VII. W przemyśle lekkim 9. Prace wykonywane w zakładach przetwarzających azbest: 1. wszystkie stanowiska pracy w wydziałach produkujących kity trwale plastyczne na bazie azbestu w: – Pruszkowskich Zakładach Materiałów Izolacyjnych w Pruszkowie, – Przedsiębiorstwie Materiałów Izolacji Budowlanej „Izolacja w Jarocinie. Dział VIII. W transporcie i łączności TRANSPORT 1. Ciężkie prace załadunkowe i wyładunkowe oraz przeładunek materiałów sypkich, pylistych, toksycznych, żrących lub parzących w transporcie 1. ładowacz, 2. robotnik przeładunkowy (lub transportowy). 3. operator maszyn, urządzeń i sprzętu przeładunkowego. 2. Prace kierowców samochodów ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony, specjalizowanych, specjalistycznych (specjalnych) pojazdów członowych i ciągników samochodowych balastowych, autobusów o liczbie miejsc powyżej 15, samochodów uprzywilejowanych w ruchu w rozumieniu przepisów o ruchu na drogach publicznych, trolejbusów i motorniczych tramwajów 1. kierowca pojazdu członowego, 2. kierowca samochodu ciężarowego, 3. kierowca ciągnika balastowego, 4. kierowca autobusu o liczbie miejsc siedzących większej niż 15. 3. Prace kierowców ciągników, kombajnów lub pojazdów gąsienicowych 1. kierowca ciągnika. 5. Prace na statkach żeglugi śródlądowej (pracownicy zaliczani do personelu pływającego, z wyjątkiem zatrudnionych sezonowo 1. kierownik statku i jego zastępca, 2. szyper, 3. sternik, 4. bosman, 5. marynarz, 6. kierownik maszyn i jego zastępca, 7. kierownik przystani pływającej, 8. maszynista pogłębiarek jedno- i wielonaczyniowych, 9. operator pogłębiarki, 10. dźwigowy na dźwigu pływającym, 11. maszynista pływającej koparki głęboczerpalnej, 12. operator kafarów na sprzęcie pływającym, 13. operator zespołu przenośników pływających, 14. maszynista pływających urządzeń krusząco-sortujących i uszlachetniających 6. Prace na jednostkach pływających w portach morskich i w stoczniach morskich 1. pracownik wpisany na listę członków załogi jednostki pływającej. 12. Prace na statkach żeglugi powietrznej oraz prace związane z bezpośrednią obsługą samolotów na płycie lotniska 1. pilot, 2. mechanik pokładowy, 3. operator dźwigu pokładowego na śmigłowcu – mechanik naziemny. 13. Prace zakładowych służb kolejowych bezpośrednio związane z utrzymaniem ruchu pociągów 1. dyżurny ruchu, 2. nastawiacz, 3. ustawiacz, 4. zwrotnicowy, 5. manewrowy, 6. czyściciel zwrotnic, 7. maszynista pojazdu trakcyjnego (parowego, elektrycznego, spalinowego), 8. kierownik pociągu, 9. kierowca lokomotywki spalinowej, 10. obrotniczy (przesuwnicowy), 11. toromistrz, 12 robotnik torowy, 13. kierowca drezyny motorowej. ŁĄCZNOŚĆ 20. Montaż, konserwacja i remont linii kablowych oraz telefonicznych linii napowietrznych 1. monter linii kablowych sieci miejscowych, 2. monter linii napowietrznych. Dział IX. W gospodarce komunalnej 1. Prace w kanałach ściekowych 1. monter – konserwator sieci kanalizacyjnej i oczyszczalni ścieków – kanalarz, 2. maszynista maszyn i urządzeń przepompowni i oczyszczalni ścieków, 3. operator urządzeń oczyszczalni ścieków, 4. konserwator urządzeń (obiektów) wodnych i kanalizacyjnych. 2. Oczyszczalnie ścieków i filtrów otwartych 1. monter – konserwator sieci kanalizacyjnych i oczyszczalni ścieków – kanalarz, 2. maszynista maszyn i urządzeń przepompowni i oczyszczalni ścieków, 3. operator urządzeń oczyszczalni ścieków, 4. konserwator urządzeń (obiektów) wodnych i kanalizacyjnych, 5. operatorowy uzdatniania wody, 6. operator filtrów, 7. robotnik filtrowy, 8. maszynista stacji pomp wodociągowych, 9. robotnik obsługi poletek osadu i złóż filtracyjnych. 3. Prace przy wywozie nieczystości stałych i płynnych oraz prace na wysypiskach i wylewiskach nieczystości, a także prace przy pryzmach kompostowych z nieczystości miejskich 1. robotnik wysypiska, 2. ładowacz nieczystości stałych i płynnych. 4. Prace asfalciarzy i przy gotowaniu asfaltu 1. dozowacz składników mas asfaltowych, 2. maszynista zespołu maszyn do produkcji mas asfaltowych, 3. gotowacz asfaltu lanego, 4. rozkładacz mas asfaltowych, 5. maszynista zespołu maszyn do rozścielania mas asfaltowych, 6. aparatowy mas izolacyjnych, 7. maszynista maszyn do produkcji papy, 8. zestawiacz surowców i mieszanek. 5. Prace bitumiarzy i przy produkcji asfaltobetonu 1. maszynista zespołu maszyn do rozścielania mas bitumicznych – maszynista maszyn do produkcji papy, 2. rozkładacz mas bitumicznych, 3. dozowacz mas bitumicznych, 4. maszynista skrapiarek do nawierzchni bitumicznych, 5. maszynista zespołu maszyn do produkcji mas bitumicznych, 6. topiarz mas bitumicznych, 7. bitumiarz. 6. Prace brukarzy 1. brukarz, 2. kamieniarz. Dział XI. W przemyśle poligraficznym 1. Produkcja oraz obróbka materiału zecerskiego i form drukowych ze stopu drukarskiego 1. składacz ręczny. 3. Bezpośrednia obsługa aparatów reprodukcyjnych w drukarniach oraz produkcja i obróbka drukarskich form kopiowych i form drukowych 1. operator w przygotowalni światłodrukowej, 2. kopista offsetowy, 3. kopista chemigraficzny, 4. kopista światłodrukowy, 5. operator kserografu (przy utrwalaniu rys trójchloroetylenem). 4. Drukowanie i uszlachetnianie druków 1. maszynista maszyn typograficznych arkuszowych, 2 maszynista maszyn offsetowych arkuszowych, 3. operator maszyn offsetowych arkuszowych, 4. operator maszyn specjalistycznych typograficznych, 5. operator maszyn światłodrukowych. 5. Bezpośrednia obsługa maszyn i urządzeń do składania (łamania) arkuszy papieru, krajania papieru i wyrobów poligraficznych oraz do oprawy wyrobów poligraficznych w drukarniach 1. introligator przemysłowy, 2. krajacz folii i tworzyw sztucznych, 3. maszynista maszyn introligatorskich, 4. operator maszyn introligatorskich. Dział XII. W służbie zdrowia i opiece społecznej 2. Prace w zespołach operacyjnych dyscyplin zabiegowych oraz prace lekarzy stomatologów 1. lekarz stomatolog przyjmujący pacjentów. 6. Prace przy pobieraniu prób i pomiarach w warunkach i na stanowiskach pracy szkodliwych dla zdrowia, wykonywane przez personel stacji sanitarno-epidemiologicznych oraz laborantów środowiskowych 1. laborant. Dział XIV. Prace różne 1. Prace nie zautomatyzowane palaczy i rusztowych kotłów parowych lub wodnych typu przemysłowego 1. palacz kotłowy, 2. Prace oczyszczaczy przemysłowych kotłów parowych lub wodnych 1. oczyszczacz, 2. popielarz rusztowy, 3. ślusarz remontowy. 3. Prace wykonywane w warunkach zwiększonego lub zmniejszonego ciśnienia 1. nurek, 2. kesoniarz. 4. Prace narażające na działanie promieniowania jonizującego oraz prace narażające na działanie pól elektromagnetycznych w zakresie od 0,1 do MHZ w strefie zagrożenia 1. operator defektoskopu izotopowego, 2. operator urządzeń izotopowych, 3. operator urządzeń rentgenowskich. 9. Bezpośrednia obsługa stacji sprężarek 1. maszynista sprężarek stacjonarnych, 2. maszynista pomp, 3. operator sprężarek stacjonarnych i pomp. 10. Prace murarskie przy naprawie na gorąco pieców przemysłowych, sklepień paleniskowych w parowozach i żeliwiaków 1. murarz pieców przemysłowych, 2. monter pieców przemysłowych, 3. murarz kotłów przemysłowych, 4. monter kotłów przemysłowych, 5. cieśla przy remoncie pieców przemysłowych. 11. Prace w suszarniach z zastosowaniem podgrzewania, jeżeli temperatura powietrza w tych suszarniach przekracza 35°C. Prace przy obsłudze suszarń, jeżeli temperatura na stanowisku obsługi przekracza 35°C 1. suszarniowy, 2. robotnik załadunkowy i wyładunkowy w suszarni. 12. Prace przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym, gazowym, atomowowodorowym 1. spawacz elektryczny i gazowy, 2. przepalacz gazowo-plazmowy i gazowy, 3. zgrzewacz, 4. wycinarz, 5. drążacz, 6. pracownicy zatrudnieni w bezpośrednim sąsiedztwie stanowisk spawalniczych w wydziałach spawalniczych2). 13. Prace w akumulatorowniach: opróżnianie, oczyszczanie i wymiana stężonego kwasu siarkowego i płyt ołowianych 1. ładowacz akumulatorów kwasowych, 2. elektromonter – ładowacz akumulatorów. 14. Prace przy naprawie pomp wtryskowych, wtryskiwaczy i gaźników do silników spalinowych 1. ślusarz 2), 2. mechanik samochodowy2). 16. Prace wykonywane w kanałach remontowych przy naprawie pojazdów mechanicznych lub szynowych 1. mechanik samochodowy, stale wykonujący prace w kanałach remontowych. 17. Lakierowanie ręczne lub natryskowe – nie zhermetyzowane 1. lakiernik ręczny, 2. lakiernik natryskowy, 3. zestawiacz farb i lakierów, 4. szlifierz wyrobów lakierowanych, 5. inni pracownicy zatrudnieni w pomieszczeniach lakierni nie zhermetyzowanych – w bezpośrednim sąsiedztwie stanowiska lakierniczego2). 18. Obsługa urządzeń i narzędzi wibracyjnych lub udarowych 1. szlifierz konstrukcji stalowych – szlifierkami pneumatycznymi, 2. operator młota pneumatycznego, 3. operator zagęszczarki wibracyjnej. 20. Prace przy produkcji drobnych wyrobów ze szkła 1. tokarz szkła piankowego, 2. krajacz szkła piankowego. 24. Kontrola międzyoperacyjna, kontrola jakości produkcji i usług oraz dozór inżynieryjno-techniczny na wydziałach i oddziałach, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie 1. Stanowiska pracy, na których prace wykonywane są stale i bezpośrednio przy stanowisku wymienionym w wykazie2). 25. Bieżąca konserwacja agregatów, urządzeń oraz prace budowlano-montażowe i budowlano-remontowe na oddziałach będących w ruchu, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie 1. Stanowiska pracy, na których prace wykonywane są stale i bezpośrednio przy stanowisku wymienionym w wykazie2).
. 1757625851765277677695